Xchange wint de Scheveningen 500!
(wedstrijdverslag van Kasper Silvius en Wessel Agterhof)

Na een onderbreking van vier jaar zal de organisatie van de Scheveningen 500 zich gelukkig hebben geprijsd om eindelijk weer een recept volgens de beproefde ‘race & rally’ uit te schrijven. De keuze is dit jaar gevallen op Falmouth als bestemming en dat bevalt de crew van de Xchange (X362 sport) wel. Een haven met een geweldige historie op zeilgebied waarvan de bekendste misschien wel de start en finish van de Golden Globe race eind jaren zestig. En een prachtige finishplaats om een vakantie te beginnen.

De start stond gepland op zaterdagmiddag 15 juli, maar werd uitgesteld tot maandagochtend vanwege de verwachte zuidwest 7+. Met het oog op afnemende wind klonk die maandagochtend onder stevige omstandigheden het startschot voor een vloot van in totaal 20 boten. Twee daarvan als deelnemer van de wedstrijd voor full crew, vijf in de doublehanded-klasse, drie in de Student League en de overige schepen in de rally.

Enkhuizenzeilers
Wij varen in de doublehanded klasse waarvan maar liefst vier van de vijf deelnemers de Compagnieshaven als thuishaven hebben: Joint Adventure, Anne, Fandango en Xchange. Niet direct toeval, want op de steigers worden weleens wat ideeën uitgewisseld.

We vliegen uit de startblokken en zijn als tweede bij de bovenboei om koers te zetten richting het westen. De golven zijn stevig we besluiten om vooral met de hand te sturen. Met korte rustpauzes houden we de concentratie aan de helmstok hoog. De rust pakken we op de zitzak die we op de kajuitvloer tussen de tafel en de bank hebben geklemd. Met zeilpak aan even de ogen dicht om maximaal op te laden. We eten adventure food die avond…

Lekgeslagen
In de vroege ochtend en een paar mijl voor windpark East Anglia One zien we de Joint Adventure de genua binnenhalen. We nemen contact met ze op via de marifoon en horen dat ze lekkage hebben. Door zeil te minderen hopen ze minder water binnen te krijgen. De wind neemt inmiddels af en de Joint Adventure besluit de motor te starten en zet koers naar Dover. Einde wedstrijd helaas. In Dover blijkt dat er een afsluiter naar binnengeslagen is. Het lukt het lek te stoppen en ze kunnen hun reis naar Falmouth vervolgen.

Wij hebben dan alweer een aantal zeilwissels achter de rug. Het dubbele rif is er uit en we varen met genua 2. De wind is bij het ronden van Dungeness erg dun geworden en kruipen we rond de kaap. Een aantal mijlen achter ons bevinden zich de Fandango, Anne en deelnemer 5 aan de doublehanded-klasse Zwerver. Ze worden geparkeerd in een windwak en via de app van het evenement zien we dat Kees, schipper van de Fandango maar een duik is gaan nemen om de frustratie wat weg te nemen.

Geschokt
Door te ontkomen aan het windwak bouwen we een enorme voorsprong op in ons veld. John van Veen, co-schipper op de Anne appt dat hij geschokt is wanneer hij ziet dat hun achterstand is opgelopen tot maar liefst acht uur. We doen dus goede zaken, maar beseffen ons dat een nieuw windwak ons weer op gelijke hoogte kan brengen.

Ten oosten van Wight gaat de wind weer aan. We zijn inmiddels al anderhalve dag aan het matchracen met de volbemande Silver, een Salona 37 JV. Als ze weer eens kort voor ons langs kruisen zien ze met een genua 3 en een rif varen. Het wordt ook voor ons groot tijd om te wisselen. De drie gaat er in no time op en we ploffen met een in de zeilzak gefrummelde genua 2 en het zweet op de rug weer in de kuip. Snel wat eten om de energie op peil te houden.

Nog meer schade
De uren daarna besluiten we om ver bij Portland Bill weg te blijven. Een zuidelijker koers dus, want de stroming is daar zeer sterk en lijkt voor ons tegen te gaan staan. We zien een hoop actie aan dek bij de Midnight Sun, deelnemer aan de Student League en ook al vele uren op zichtafstand. Via de marifoon worden we bijgepraat: onder het derde rif is een scheur ontstaan, dus moeten ze zeil minderen. Ze kunnen gelukkig wel verder, maar halen hun snelheid niet meer en dus gaan we er hard aan voorbij. Op naar de Silver!

De drie is inmiddels weer in de zeilzak gestoken en de twee bevrijd uit de benarde positie waarin we haar bij Wight hadden gestopt. We gaan bij het ochtendgloren op zoek naar de Silver om te kijken of we als tweede de haven in kunnen komen. De Vesper, een first 40, vaart steevast een mijl of zes voor ons en gaan we niet meer inhalen.

Ons eigen windwak
Met nog een mijl of tien voor de boeg en een knoop of tien wind kruipen we op de spiegel van de Silver. Ze klappen richting kust en wij doen hetzelfde. Langzaam kruipen we naar ze toe en weten onze X hoger te laten lopen. Ik bestuur de boot aan de lage kant vanuit onze roze zitzak en we pakken een flinke afstand. Het levert later aan wal het nieuwe werkwoord ‘zitzakzeilen’ op. De wind neemt nu gestaag af in kracht. Negen knopen, acht, zes, vier… Het lukt nog om de gang erin te houden. Fijn dat we upwind varen nu. Maar dan zakken we nog verder. Drie, twee, anderhalve knoop wind… De druk is er volledig uit en de snelheid zakt heel hard terug. We klappen snel voordat de snelheid er volledig uit is. Honderd meter na de klap ervaren we dat dit geen verstandig besluit was. We liggen stil. Of toch niet, want we draaien rondjes op de stroming. Niets wat we proberen helpt om weer druk in de zeilen te krijgen. Zelfs de spi die we snel in de mast hijsen pakt niets. De frustratie loopt op en in plaats van een duik nemen, zoals de Fandango een paar dagen terug deed, nemen we een biertje. En dat helpt, want na een paar slokken zien we in de verte weer wat rimpels over het totaal vlakke water verschijnen. Na een minuut of twintig cirkeltjes draaien hebben we weer druk en kunnen we onze weg vervolgen. De Silver is inmiddels een half rondje om ons en het windwak heengevaren en we moeten toezien hoe we onze voorsprong zijn verloren.

The Wild Rover
Het laatste stukje de Fal river op genieten we van de bedrijvigheid. Er zijn lokale wedstrijdjes op de rivier. De finish is een boeienlijn met aan bakboord de contouren van Pendennis Castle en aan stuurboord het St. Mawes castle. Na ruim 86 uur upwind varen feliciteren we elkaar met de behouden aankomst. Op het steiger worden we opgevangen door de twee eerder gefinishte boten en enkele deelnemers die de windstiltes met de motor hebben doorkruist. En niet heel lang daarna staan we mee te zingen op The Wild Rover in de prachtige pub The Chain Locker. Wat een heerlijk avontuur hebben we achter de rug!

Een dag later wordt het feestje nog wat groter als blijkt dat we de doublehanded-klasse hebben gewonnen. En er gaat nog een schepje bovenop, want ook overall hebben we de Scheveningen 500 op onze naam gezet. We nemen beide wisselprijzen in ontvangst en zien dat we ze overnemen van Bart Desaunois en zijn Batfish. De prijs blijft dus in Enkhuizen!

Kasper Silvius en Wessel Agterhof
bemanning Xchange